maandag 13 december 2010

Jan Poortenaar en zijn werk, door R.W.P. de Vries Jr.


22 pagina`s plus illustraties:
7 pagina`s houtsneden, 16 kleurenreproducties, 67 pagina`s zwart/wit reproducties.

Het valt nog in het geheel niet mee om enige informatie te vinden over deze, in mijn ogen, zeer getalenteerde kunstenaar.
Maar gelukkig staat de meeste informatie in dit boek zelf.
"Hij is etser; hij tekent op steen en snijdt in hout; hij schildert figuur, maar ook landschap en stilleven; hij schrijft boeken en illustreert zijn reisverhalen en voorts is hij een goede musicus en misschien heeft hij nog wel meer kwaliteiten....."

Jan Christiaan Poortenaar werd in 1886 te Amsterdam geboren en stierf in 1958 te Naarden.
In Amsterdam kreeg hij zijn eerste schilderslessen van Piet van Wijngaerdt, de latere grondlegger van een nieuw (Noordhollands) expressionisme.


Schilderijen WijngaerdtPiet van Wijngaerdt (1873-1964) Stilleven met de titel “Chrysanten”, te dateren tweede helft jaren twintig. Olieverf op linnen, afmetingen 80 x 70 cm. Lijst Heijdenrijkprofiel.


Vanaf de jaren `20 maakt hij regelmatig lange reizen naar het buitenland, o.a. naar Londen, Belgiƫ en Indonesie. Hij woonde enkele jaren zowel in Engeland als in Indiƫ.
Hij trouwde de zangeres en componiste Geertruida van Vladeracken (1880-1947), hetgeen een nieuwe wending aan zijn loopbaan zou geven. Want goed pianist als hij is, accompagneerde hij steeds zijn vrouw op haar recitals. Zo werd een concertreis van Mevrouw van Vladeracken het uitgangspunt van een verblijf in de tropen, dat een tweetal jaren duurde.

Als etser was hij autodidact en ook heeft hij op dat gebied nogal wat boeken uitgegeven, zoals "Etskunst, Techniek en Geschiedenis", "Hollandsche Etsers van de Gouden Eeuw" en "Rembrandt als etser".
Poortenaar was met "Etskunst" begonnen zijn boeken zelf uit te geven en legde daarmee de eerste steen van zijn eigen uitgeverij "In den Toren".

"Zo toont deze schrijvende schilder zich een 'master of many arts', die op velerlei gebied door zijn talent, zijn werklust, zijn tot experimenteren neigende geest en zijn ruime belangstelling een opmerkelijke persoonlijkheid in onze kunstwereld geworden is."



Prachtige heldere kleuren in deze waterverfschildering uit zijn Indische jaren:
Ik heb geen idee of onderstaande musea nog heden ten dage werk van Jan Poortenaar in hun bezit hebben. Dit is de lijst met musea (en niet de eerste de beste) uit de tweede uitgave uit ca. 1950:
Boekillustratie (houtsnede) voor "Het Vertrouwen" van Arthur van Schendel:
Het 'typische' Hollandse landschap ('Maanopkomst') in olieverf:
Een schitterende ets van 'Huizen te Palembang':
Ten slotte een foto van Jan Poortenaar in zijn atelier:
Speurend op het internet kwam ik onderstaand krantenbericht uit 1921 op het spoor over het echtpaar Vladeracken-Poortenaar:

Het Casino en Geertruida van Vladeracken


Vanavond gaan we weer uit in het Casino. Noordwijkse huizen neemt u mee naar het optreden van Geertruida van Vladerackenen Jan Poortenaar. Wie? Nooit van gehoord zeker. Hoogste tijd om met ze kennis te maken. Wereldberoemd! Dat wordt weer genieten!



Uitgave: In den Toren, Naarden, ca. 1950, tweede uitgebreide druk, halflinnen, geen stofomslag, 21,5 x 30,5 cm, ballpointkrasjes op voorplat, licht gevlekte platten, inhoud in zeer goede staat.

(Verkocht)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten