Met medewerking van
M. ten Bouwhuijs.
vijfde druk bezorgd door
Dr. N.B. Tenhaeff,
Rector van het Vrijzinnig-Christelijk Lyceum te `s Gravenhage
Ten dienste van het
GYMNASIAAL EN MIDDELBAAR ONDERWIJS.
KWEEKSCHOLEN EN NORMAALLESSEN
(Normaalscholen en Kweekscholen zijn de voorlopers van de huidige Pedagogische Academie)
Vermoedelijk werd zo`n 'platen-atlas', net als een kaarten-atlas (de beroemde Bos-atlas) in bruikleen gegeven aan de leerlingen als onderdeel van de benodigde schoolboeken.
Het was als het ware een extra (visuele) ondersteuning voor de geschiedenislessen.
In mijn tijd op de kweekschool (± 1962) werd een dergelijke platen-atlas echter niet meer gebruikt, althans ik kan het me niet herinneren.
Er zijn twee indexen: een chronologische inhoud, van de prehistorie tot de twintigste eeuw (uitgave was 1929), en een systematische index, zoals aardewerk, handschriften, gebouwen, klederdrachten, koloniale geschiedenis, stadsleven, wapens, etc., etc.
En zo gaan we van de Hunebedden via de Romeinen en de Noormannen, langs de bouw van kathedralen, kloosters en kastelen, langs stadsaanleg en middeleeuwse nijverheid en kunst, langs Filips II en de beeldenstorm, via de synode van Dordrecht, de VOC en WIC naar de zeehelden als Tromp en de Ruyter en schrijvers als Brederode en natuurlijk schilders als Rembrandt, om via de Franse tijd en koning Willem I t/m III en Van Gogh in de 20e eeuw te eindigen, alwaar het vervoer een rol van betekenis gaat spelen.
Overwintering op Nova Zembla
Rondom het Behouden Huis werden vallen voor beren en andere beesten opgezet
(bovenste tekening)
De strijd met een ijsbeer (onderste tekening)
Van Speyk: "Dan liever de lucht in..."
Afbeeldingen uit een centsprent van 1831
Een van de eerste afbeeldingen uit deze platen-atlas is onderstaand schoentje:
'Romeins damesschoentje, gevonden te Vechten,
thans (1929) in het Stedelijk Museum te Utrecht.
'Het zoolbeslag zou voor een damesvoetje thans wat zwaar geacht worden.'
Laat ik het daar nu totaal niet mee eens zijn!
Want kijk toch eens lieve mensen wat voor schoeisel er heden ten dage (ook) door vrouwen wordt gedragen!
CROCS, anno 2010.
Hoezo zwaar zoolbeslag voor damesvoetje?
Van geheel andere orde is het personenvervoer door de eeuwen heen!
Neem nu bijvoorbeeld onderstaande afbeelding van een statiewagen van de koningin van Sicilië.
Zonder enige vorm van vering! (Blijf daar maar eens koninklijk bij glimlachen!)
'Miniatuur naar een handschrift van Froissart, de kroniekschrijver.
De maker van deze miniatuur was vermoedelijk een Bruggeling
(iemand uit Brugge), omstreeks 1470.'
Reiswagen in 1656
'(Uit Cats`: Doodkiste voor de Levendige, ter illustratie van:
Het Leven duydelijk afgebeeld door een wakende droom.)'
Een sleepkoets (voorgrond rechts) en een karos (achtergrond midden)
'Trouwstoet, ± 1740. Het bruidspaar zal plaats nemen in de sleepkoets,
het gevolg in de hoge karos.
Sleepkoetsen zijn tot diep in de 19e eeuw in gebruik gebleven.'
Karos in het laatst van de 18e eeuw
'Cornelis de Gijzelaar, de brutale pensionaris van Dordrecht en
Ocker Gevaerts, burgemeester van Dordt .....
wilden door de Stadhouderspoort rijden,
doch werden daarin verhinderd door het volk...'
Reiskoets van Napoleon
'Er is vooruitgang merkbaar:
De carrosserie van dit rijtuig hangt in leren riemen.'
Dit rijtuig was bijzonder praktisch ingericht. In de ruimte achter de bok was een bergplaats voor landkaarten en andere zaken. Daarnaast was een schrijftafeltje aangebracht en daaronder een opvouwbaar ledikant met toiletbenodigdheden, kleren, wapens en en een likeurkeldertje (afsluitbaar kistje met drank en glazen)
Moderne automobiel (Studebaker)
"Met dit plaatje zijn wij in staat het nieuwste rijtuig te vergelijken met het rijtuig van de Koningin van Napels (zie eerste afbeelding boven) en ons te verheugen over de vooruitgang in de middelen om ons te verplaatsen."
Kortom een verrukkelijk plaatjesboek met vele aha erlebnisse...
Uitgave:
Wolters, Groningen-Den Haag, 1929, 5e druk, hard cover, 32 x 22 cm,
ingenaaid en gebonden, 168 pagina`s,
2 platen in kleur, 489 afbeeldingen zwart/wit,
zeer goede staat.
Te koop bij Boekwinkeltje Tureluur, voor € 15,00
Geen opmerkingen:
Een reactie posten