BARON VAN MÜNCHHAUSEN

DE BARON VON MÜNCHHAUSEN

en zijne

 ZELDZAME AVONTUREN

Opnieuw bewerkt naar Théophile Gautier

met 6 gekleurde platen 

naar aquarellen van W. Simmler

Was Tyl Uilenspiegel een grapjas, de Baron kon er ook wat van! Alhoewel hij meer een soort "Emile Ratelband" was, 

een opschepper avant la lettre...

Wie was toch die Baron van/von Münchhausen?

Hij was een fictieve edelman die is 'geschapen' door de Duitse schrijver Rudolf Erich Raspe in zijn boek uit 1785 en was losweg gebaseerd op een werkelijk bestaande baron, 

Hieronymus Karl Friedrich, Freiherr von Münchhausen (1720–1797), die vocht voor het Russische keizerrijk in de Russisch-Turkse oorlog van 1735-1739.

Bron: Wikipedia:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Karl_Friedrich_Hieronymus_von_Münchhausen

Het onderhavige boekwerkje is één van de vele uitgaven die  in de loop van ruim 2 eeuwen zijn verschenen.

En als er niet voorin een opdracht was geschreven had ik kunnen blijven gissen naar het jaar van uitgifte.

Nu weet ik dat het in ieder geval niet na 1884 is gedrukt.

"Van Loesje aan haar broer Frits,

Padang 23 April 1884"

Er zijn 6 gekleurde platen in het boek, 

aquarellen van de Duitse kunstenaar Wilhelm Simmler (1840-1914 (volgens artnet)

Uit 'Reis in Rusland en naar St. Petersburg':

...en overtuigde mij spoedig dat mijn paard aan den haan 

van den kerktoren hing...

 Titelpagina

Uit 'Avonturen in den oorlog tegen de Turken':

...Intusschen leidde ik mijn Litthauer (paardenras) 

naar de fontein...

Uit 'Avonturen in den oorlog tegen de Turken':

...Toen het schot viel wierp ik mij op den kogel...

Uit 'Avonturen in den oorlog tegen de Turken':

...bij mijn eigen staart in de hoogte tot boven het water 

had opgeheven...

Heel grappig vind ik de onderstaande passage uit het verhaal over de 'gevangenschap bij de Turken':

"Eerst blies het de 

-Dessauer marsch, vervolgens 

-Zonder Liefde, zonder wijn,

-Een bollenbakkertje op zijn muilen, 

-Het westelijk windje wakkert op,

en nog een menigte van volksliederen, onder welke de ballade 

-Er ging een patertje langs den kant."

Alleen van de laatste 2 versjes heb ik een tekst kunnen vinden:

https://books.google.nl/books?id=QoBWAAAAcAAJ&pg=RA1-PA75&lpg=RA1-PA75&dq=Het+westelijk+windje+wakkert+op&source=bl&ots=Zq49OJ7VcD&sig=8qTTSCXlD6Oua4huSjCNNaLiyg0&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwi-jPLszf3ZAhURZVAKHWphDJYQ6AEIKjAB#v=onepage&q=Het%20westelijk%20windje%20wakkert%20op&f=false

Mocht u (het patertje) mee willen zingen:

http://www.dbnl.org/tekst/duys001oude02_01/duys001oude02_01_0139.php

Vraagt u mij niet welk 'teeken' dit zou moeten zijn, 

ik blijf u het antwoord schuldig:

Uit 'zesde avontuur ter zee':

...Hierop vulde Z.H. zijn glas en het mijne...

Uit 'Reis dwars door de aarde':

...De gloeijende kolen die zonder ophouden in de hoogte vlogen...

Tenslotte de achterplat met het stempel van de drukker/binder:

Stempel: J. Giltay en Zoon Boekbinderij, Dordrecht

Wat het boek tenslotte ook nog aandoenlijk maakt is de aantekening in potlood op het laatste schutblad:

A b

O m a.

______________________

Te koop bij Tureluur, voor € 25,00

Link bestelpagina:

https://www.boekwinkeltjes.nl/b/184027828/De-Baron-von-Mnchhausen-en/

THIJL ULENSPIEGHEL

ULENSPIEGHEL

(VAN ULESPIEGHELS LEVEN)

GEDICHTEN VAN BERT DECORTE

Met de oorspronkelijke prenten van het oude volksboek (± 1518)

Een erg leuk boekje leg ik hier aan u voor: 

de aloude grappen en grollen van Tijl Uilenspiegel 

(wie kent hem niet?)

Dit is een gelegenheidsuitgave uit 1986, door de uitgeverij 

C. de Vries -Brouwers te Antwerpen, 

die 40 jaar bestond.

Het leuke ervan is dat het is versierd met de mooie houtsneden uit de oudste ons bekende uitgave van het Vlaamse Uilenspiegel-boek, het enige bewaarde exemplaar van de eerste uitgave uit 1518, dat bewaard wordt in de Koninklijke Bibliotheek te Kopenhagen.

Zowel de voorplat als het titelblad  zijn versierd met elk een andere voorstelling van:

"hoe Ulenspieghel achter sinen vader sadt op een peert thonende sijn scalcheyt"

Het bijbehorende verhaal in de versie van Bert Decorte:

[Enige uitleg kan misschien geen kwaad?:

- zaal = zadel; - Christus' paard = een ezel; 

- zijn ander aangezicht = zijn achterwerk]

"hoe Ulespieghel wilde vliege"

[- Ikaar en Daidalos = Icarus en Daedalus: 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Icarus

- tinne = kantelen; 

- karaat = een eenheid waarin het massagehalte aan edelmetalen zoals goud in legeringen wordt aangeduid ]

"hoe Ulespieghel des coninx van Polen sot verwan met grodter sotternien"

[(hoe Uilenspiegel de nar van de koning 

van Polen overwon(overtroefde)met grote(re) grappen)]

[- op aard = op aarde; - de kamp = de wedstrijd; - keurraad = jury; 

- deed zijn gevoeg = poepen; - de Polak = de Pool]

"hoe Ulespieghel te Bamberch om gelt adt"

[hoe Uilenspiegel in Bambergen at voor geld]

"hoe Ulespieghel die trappen afbrac 
daer die moniken afvielen ter aerden"

[ hoe Uilenspiegel de ladder afbrak zodat de monniken op de grond vielen]

[- lijk later = zoals later; - afgesteld = terechtgewezen (?); - gespeld = opgedragen; - metten = ochtendgebed: https://nl.wikipedia.org/wiki/Metten_(gebed); - pijdragende bent = groep (bende) monniken; - dormter = slaapzaal; - stuiken ze neer = storten ze neer; - beid = (ver)blijf]

"Epitaph"

[korte text die een overleden persoon eert.

strict genomen verwijst het naar een text op een grafsteen]


DE Spiegel en de Uil
Wat gaat daaronder schuil?
Wat het embleem bediedt,
Tijl wist het zelve niet.
Hij wist alleen maar dat men van
't gewicht niet veel verwachten kan.
dat men zijn botten vagen moet
aan al wat stijf en nobel doet.
Tijl zei:
Mijn leuze is dus: gij kunt er rond!
of, in 't Hooghollands: Kust mijn ...!>


Daar kunnen we het mee doen....!

[Te koop bij Tureluur voor € 10,00
link bestelpagina:
https://www.boekwinkeltjes.nl/b/181196485/Thijl-Ulenspieghel-Gedichten-Met-de/]

THE DECAMERON

THE DECAMERON 

OF

GIOVANNI BOCCACCIO

Translated by John Payne

With new illustrations specially made for this edition bu Steele Savage

Dit boek uit 1931 is een uitgave van Blue Ribbon Books, New York.

Wat moet ik er over zeggen?

De prachtige illustraties spreken voor zich.

En wat het zo bijzonder maakt is dat het merendeel is ingekleurd (geheel of gedeeltelijk).

Ik laat u dus maar meegenieten van de 10 prenten:

De linnen band is ronduit saai te noemen, maar dat komt ook doordat het oorspronkelijke stofomslag niet aanwezig is

 Eenmaal opengeslagen begint het feest reeds met de afbeelding op de schutbladen:

Het boek wordt afgesloten met dit kleine, maar fijne 'hartje'

Kortom, voor de tekst (in 2 kolommen) hoef je het niet te doen (maar het mag wel), maar de prenten maken alles tot een lust voor het oog.

(Verkocht)

GRAS HEYEN

GRAS HEYEN 

'Als jullie dood zijn, kom ik terug'

door Marijke Dinnissen

Een monografie met vele afbeeldingen

Bij het overlijden van kunstenaar Gras Heyen in 1998 schreef Jan Vrijman: 'Hij ontmaskerde het cliché evenzeer als het anti-cliché. Hij verpulverde dikke plechtstatigheid, maar ook de bleekneuzige ironie. Zijn humor ging tot op het bot. Er zijn duizend verhalen over Gras en ieder van ons heeft er zijn eigen lievelingsherinnering aan.'

Verscheen bij gelegenheid van de expositie 'Gras Heynen, retrospectief 1917-1988' in Galerie Speijer & Vogtschmidt te Amsterdam 1-11 t/m 8-12-1998.

 Achterplat

Het eenvoudige, maar goed verzorgde boekje, verschenen ter gelegenheid van de expositie 'Gras Heyen retrospectief 1917-1988', is geen catalogus in de eigenlijke zin van het woord. Bij de vele reproducties van Gras' werk, veelal in zwart-wit, staat alleen een titel of een jaartal. De tekst gaat met veel anekdotes en gesproken, geschreven of getekende commentaren in op de persoon, zijn vrienden en zijn artistieke omgeving en wordt daarmee meer een geredigeerd liber amicorum voor de graficus / schilder Heyen. Het omslag is een aflopende portretfoto van Gras met een paarse titelkolom, tekst in wit en zwart. Mede door de beperkte oplage is het boek vooral bestemd voor geïnteresseerden in het Amsterdamse artistieke klimaat in de jaren zeventig en tachtig.

(Biblion recensie, J.H. Breeschoten.)

 Portret van Gras

 Jan Vrijman over Gras

 Programmaatje gezien, kastje weg

"Gras was niet in Amsterdam toen de eerste tentoonstelling van COBRA in het Stedelijk in 1949 een flinke schok teweegbracht, maar in zijn schilderijen uit de jaren vijftig is de invloed van haar beeldtaal te herkennen."

 DaDa

"Gras was bevriend met een aantal fotografen.

Ad Windig ('Dag Adje Schuddekopje') en Eddy Posthuma de Boer ('Aan Eddy Hospita de Boer') behoorden met onder anderen Peter van Straaten en Kees de Ruyter tot het groepje vrienden dat regelmatig absurde brieven en kaartjes van Gras kreeg."

 'Zeer geachte Hufter'

 (met de muis over de afbeelding scrollen s.v.p.!)

 Brief aan Ton van Pelt

Gras Heynen: 'Als jullie dood zijn, kom ik terug'

Uitgave: Bas Lubberhuizen, Amsterdam. 

De oplage van dit bijzondere boek bestaat uit 750 exemplaren

(verkocht)

MONOGRAPHIEN ZUR DEUTSCHEN KULTURGESCHICHTE

MONOGRAPHIEN ZUR DEUTSCHEN KULTURGESCHICHTE

IV. Band: Der Richter und die Rechtspflege in der Deutschen Vergangenheit.

Franz Heinemann

Herausgegeben von Georg Steinhausen in 1900

Mit 159 Abbildungen und Beilagen nach den Originalen aus dem fünfzehnten bis achtzehnten Jahrhundert.

https://de.wikisource.org/wiki/Monographien_zur_deutschen_Kulturgeschichte

De "Monographien..." was een populaire bibliofiele boekenserie die van 1899 tot 1908 is verschenen.De serie was vooral door haar overvloedige illustraties met oude grafiek zeer geliefd.

Deze illustratie (een mooi voorbeeld van Jugendstil) op de titelpagina is ontworpen door J.V. Cissartz

"Gij zult geen valse getuigenis geven..."

De rechter in zijn ambtsgewaad omringd door zijn raadgevers (?)

Mainz, 1508

Er bestond een uitgebreide reeks van straffen, beter gezegd: martelingen! Men was zeer creatief in het bedenken van 'hoe-pijnlijker-hoe-beter'. 

Bahrprobe des Hans Spiess. 

Miniatur in der Luzerner Chronik des Diebold Schilling, Burgerbibliothek (1513)

Die Bahrprobe was in de Middeleeuwen een zgn. Godsoordeel, waarmee men in een moordzaak de moordenaar hoopte te vinden of waarmee een van moord verdachte zijn onschuld probeerde te bewijzen. De verdachte werd naar het opgebaarde lijk gebracht. Vervolgens moest hij zijn hand op de wond leggen en met een vastgelegde eed zijn onschuld zweren. Als het lijk weer begon te bloeden gold de verdachte als schuldig, zo niet dan was hij onschuldig.

De Bahrprobe ging uit van de aanname dat de geest van de overledene nog in het lichaam aanwezig was en door te bloeden het verlies van zijn lichaam wilde wreken.

(bron Wikipedia, vertaling van ondergetekende)

Bahrprobe (boven) en 'schwemmen' (onder)

Met 'Schwemmen' wordt waarschijnlijk bedoeld 'verdrinking'

Het was een straf die voornamelijk bij vrouwen werd toegepast.

Dat er ook toen al sprake was van het geliefde tijdverdrijf van omkoping daarvan getuigt deze houtsnede:

Omkoping, met geld, van een notaris. 

houtsnede, Augsburg 1479

Om 'de waarheid boven tafel te krijgen' had men zeer inventieve martelmethoden ontwikkeld

Voorbereiding der marteling (pijnlijke ondervraging). houtsnede, Mainz 1508

Ook in de Middeleeuwen was er kritiek op de omkooppraktijken ('als je langer wilt leven moet je geld geven'):

Spotprent van de rechters die omkoopbaar en oneerlijk zijn. houtsnede Mainz 1510

Vaak werden meerdere terechtstellingen achtereen op eenzelfde dag uitgevoerd.

Het was in die tijd een soort 'dagje uit' voor het gemeene (=gewone) volk!

Plaats van terechtstelling. Op de achtergrond brandstapels. 

Hamburg, koperdrukgravure uit het begin van de 18e eeuw

Vaak waren prenten een soort 'zoekplaatje': 

hoeveel soorten straf tel jij?

Voorstelling der straffen: verbranden, ophangen, blind maken, opsluiten, radbraken, geselen, onthoofden, hand afhakken. houtsnede Mainz 1508

De laatste brandstapel in Duitsland 1786. kopergravure, Berlijn 1786

Hopelijk heeft u stalen zenuwen en hoeft u, na al deze kwellingen, (nog) niet over te geven!

Tenslotte: het boek is voorzien van een 'nieuwe' band, zoals in die tijd veel gebruikelijk was.

halflinnen, gemarmerde platten.

Te koop bij Tureluur voor € 40,00

Bestelpagina:

https://www.boekwinkeltjes.nl/b/105477735/Monographien-zur-Deutschen-Kulturgeschichte-IV/